Metal Sprey Teknolojisi
Sprey Metal Teknolojisi, termal sprey ailesinin bir üyesi olmakla beraber, söz konusu kaplama tekniği, termal sprey proseslerinin en ekonomik olanıdır. Metal sprey, muhtelif taban malzeme yüzeyine aşınmaya ve korozyona dirençli, metalik esaslı kaplama üretmek için kullanılan bir prosestir. Metal sprey teknolojisi, yatırım maliyetinin düşük olması, geniş bir yelpazede kaplama üretebilmeye imkan tanıması açısından caziptir. Üretilen kaplamalar, klasik çinko kaplamaya alternatif korozyon amaçlı uygulamalardan, aşınmaya maruz kalan parçaların tekrar kullanılabilir hale getirilmesine kadar birçok değişik uygulamalarda kullanılmaktadır.
Metal sprey, kaplama malzemesi olarak sadece elektrik iletkenliği olan ve tel formunda üretilebilen malzemelerin kullanıldığı bir kaplama prosesidir. Uygulamalarda kullanılan teller genellikle saf veya alaşımlı metalik malzemeler veya seramik esaslı partiküller içeren özlü tellerdir.
Metal sprey, diğer termal sprey yöntemlerine göre birçok avantaja sahiptir. Bu avantajlar; yüksek püskürtme oranı ve yüksek verimlilik, kontrol parametrelerinin az sayıda olmasına bağlı olarak kolay kullanım, düşük yatırım ve işletim maliyeti, uygulamada altlığın deforme olmaması, elektrotlar için su soğutmaya ihtiyaç duyulmaması, boyutsal kullanım kolaylığı sağlaması ve yüksek kalitede kaplama üretimine imkan sağlamasıdır.
Metal sprey, malzeme yüzeyine aşınmaya ve korozyona dayanıklı, metalik esaslı kaplama üretmek için kullanılan bir prosestir. Yüksek hızda ve kalitede kaplama üretmesi, kolay ve mobil uygulanabilmesinden dolayı birçok endüstriyel alanda kullanımı artan bir termal sprey teknolojisidir.
Bu prosesin temel esası iki zıt kutuplu olan tellerin birlikte beslenirken iki farklı elektrik yardımıyla (anot ve katot) ergimesi esasına dayanmaktadır. Tellerin kesişmesiyle kontrollü bir ark meydana gelir. Bu proses için operasyon sıcaklığı 4000 - 5000ºC ve partikül hızı 50 - 150m/s arasında değişmektedir.
Metal sprey teknolojisi, termal sprey ailesinin bir üyesi olmakla beraber, söz
konusu kaplama tekniği, termal sprey proseslerinin en ekonomik olanıdır. Metal
sprey muhtelif taban malzeme yüzeyine aşınmaya ve korozyona dirençli, metalik
esaslı kaplama üretmek için kullanılan bir prosestir. Metal sprey teknolojisi,
yatırım maliyetinin düşük olması, geniş bir yelpazede kaplama üretilebilmeye
izin vermesi açısından caziptir. Üretilen kaplamalar, klasik çinko kaplamaya
alternatif korozyon amaçlı uygulamalardan, aşınmaya maruz kalan parçaların
tekrar kullanılabilir hale getirilmesine kadar birçok değişik uygulamalarda kullanılmaktadır.
Metal sprey, kaplama malzemesi olarak sadece elektrik iletkenliği olan ve tel
formunda üretilebilen malzemelerin kullanıldığı bir kaplama prosesidir.
Uygulamalarda kullanılan teller genellikle saf veya alaşımlı metalik (demir,
bakır, çinko, alüminyum vb.) malzemeler veya seramik (oksit veya karbür) esaslı
partiküller içeren özlü tellerdir.
Metal sprey diğer termal sprey yöntemlerine göre birçok avantajlara sahiptir.
Bu avantajlar; yüksek püskürtme oranı ve yüksek verimlilik, kontrol parametrelerinin
az sayıda olmasına bağlı olarak kolay kullanım, düşük yatırım ve işletim
maliyeti, uygulamada altlığın deforme olmaması, elektrotlar için su soğutmaya
ihtiyaç duyulmaması, böylece boyutsal kullanım kolaylığı sağlaması ve yüksek
kalitede kaplama üretimine imkan sağlamasıdır.
Sprey kaplama teknolojisi yalnızca altlığa metalik kaplamalar yapmak için
geliştirilmiş olan iyi bir prosestir. Bu proseste uygulama süreci esnasında DC
elektrik güç sağlayıcı sistemin dışında başka hiçbir ısı kaynağı yoktur. Bu
prosesin temel esası iki zıt kutuplu olan tellerin birlikte beslenirken iki
farklı elektrik yardımıyla (anot ve katot) ergimesi esasına dayanmaktadır.
Tellerin kesişmesiyle kontrollü bir ark meydana gelir. Harcanabilir
elektrotlardan meydana gelen teller tabancaya makaralardan çekilir. Ve teller
güç ünitesine bağlı olarak tabancanın baş kısmına kadar çekilir, burada oluşan
ark ısısı tarafından sıvı damlacıklar meydana gelir. Oluşan bu sıvı damlacıklar
da sıkıştırılan gaz veya hava yardımı ile önceden hazırlanmış olan altlık
yüzeyine püskürtülür. Gazın sıkıştırması ergimiş telin atomizasyona uğramasını
sağlar ve oluşan damlacıkların altlığa ulaştırılmasında nihai bir etken olarak
göze çarpar. Eğer teller farklı malzemelerdense, alaşımlı kaplamalarında üretilebilir
olması bu sistemin önemli avantajları arasında yer almaktadır. Metal sprey
prosesi ile kaplanacak tellerin elektrik iletkenliğine sahip olması gerekli
şartlardan bir tanesidir. Dolaysıyla bu iki akım taşıyıcı ve elektrik
iletkenliğine sahip olan teller proses içerisinde beslenir ve içerde ortak bir
ark noktasında birleşip burada ergime meydana getirirler. Daha sonra ergimiş
tellere sürekli olarak basınçlı hava uygulanır. Basınçlı hava olarak genelde
düşük maliyetinden dolayı hava tercih edilir. Bunun dışında bazı özel
uygulamalar için argon, azot, helyum ve karbondioksit gazlarının kullanımı da
söz konusudur. Metal sprey prosesinde kullanılacak malzemeler taşınabilir
olmalıdır ve buna ek olarak da beslenecek malzemelerin kontrollü olarak
beslenmesi gereklidir. Böylece besleme yerlerinde tellerin kontrollü olarak
kararlı bir şekilde ergimesi sağlanmış olur. Bu proses için operasyon sıcaklığı
4000- 5000°C ve partikül hızı 50-150m/s arasında değişmektedir. Tipik bir ince
telli ark sprey sistemi için gereksinimler;
-Güç ünitesi,
-Kontrol ünitesi,
-Kaplama tabancası,
-Tel sürücülerdir.
Elektrik ark ile yapılan kaplama formları partiküllerin uçuş sonrası altlık
üzerine çarparak düzleşmesi esasına da dayanır.
Çarpma sırasında, partiküllerin ani yavaşlaması ve basıncın artırılması ile
partikül yüzeyleri ve ara yüzeyde bazı ergimiş malzeme bölgelerinin homojen
olmaması ve yumuşak malzeme gruplarına zarar verme gibi bir etki de bu proseste
görülebilir.
Partiküller çarpma yerlerinden dışa doğru bir yayılma gösterirler ve bir splat
formu oluştururlar. Ark sprey prosesinde tabancadan çıkan ergimiş partiküller
altlık yörüngesi boyunca soğuma gösterir.
Ayrıca bu sistemleri tabancaya ulaştıran kablo ve hortum sistemi mevcuttur. Güç
kaynağı ve temas nozul sistem arasındaki bağlantı kabloları, enerji transferini
mümkün olduğunca yüksek bir şekilde ve bir dirence uğramadan iletecek yol
olarak tasarlanmıştır. Diğer bir taraftan bu proses için kullanılacak basınçlı
gaz sistemleri de bulunmalıdır